1
عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی
2
دانشجوی دانشگاه علوم اسلامی رضوی
چکیده
بسیاری از آیات قرآن، پیرامون حکم جهاد و ابعاد مرتبط با آن است و همین امر سبب شده است تا مخالفان و نقادان، اسلام را دینی خشن معرفی کنند. ضرورت بحث از حکم جهاد در قرآن و فطریبودن آن، هنگامی روشن میشود که هجمههای فراوان مخالفان اسلام را به این حکم، متذکّر شویم. علامه طباطبایی ذیل آیات ۳۹ و ۴۰ سورهی حج، حکم جهاد را مطابق با فطرت بشر میداند؛ در صورت پذیرش این نظریه، شبهات پیرامون آن نیز پاسخ داده میشود. لذا در این مقاله، به روش تحلیلی، با استناد به منابع کتابخانهای، به بررسی دیدگاه مذکور پرداخته شده است؛ بدینگونه که پس از بررسی مفهوم «فطرت» و «جهاد»، به تبیین دیدگاه جناب علامه پرداخته و در آن، مقدّمهای پیرامون فطریبودن غیرت و تعصّب ممدوح، ارتباط آن با دفاع از حقوق مظلومان و جهاد برای رهایی آنان از چنگال ستمگران ذکر شده است. پس از آن با نقل تعدادی از آیات و روایاتی که دلالت بر فطرت توحیدی بشر دارند، ارتباط آن با حکم جهاد بیان گردیده است. همچنین سیرهی عقلا در دفاع مشروع در زمان خطر، به عنوان یکی دیگر از ادلّهی فطریبودن جهاد مورد بررسی قرار گرفته است.