1
کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث ، دانشگاه فردوسی مشهد.
2
دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد.
10.61186/qae.2024.1548.1092
چکیده
«بینامتنیت» (intertextuality) ازجمله گرایشهای نقد جدید میباشد که به ارتباط و تعامل بین متون میپردازد. براساس این نظریه آثار ادبی در تعامل با یکدیگر شکل گرفته و هر متنی زاییدۀ متون پیشین است. این نظریه، در حوزۀ تفسیر و فهم متون کاربرد فراوانی دارد. قرآن کریم منبعی با مفاهیم و آموزههای بلند معنوی است که مضامین آن بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم در آثار ائمۀ معصومان علیهمالسلام بهویژه امام سجاد علیهالسلام بازتاب داده شده است. روابط بینامتنی قرآن کریم با ادعیه بهگونهای زیبا و هماهنگ شکل گرفته است. این مقاله به بررسی دعای ابوحمزۀ ثمالی ازمنظر روابط بینامتنی میپردازد و پساز ارزیابی برخی بندهای منتخب این دعا براساس اصول و قواعد این نظریه، بر آن است تا تأثیرپذیری امام سجاد علیهالسلام از آیات قرآن را تبیین کرده و نقش اطلاعات بینامتنی در فرایند فهم را روشن سازد.
محمدی، حمید، 1394، درسنامۀ صحیفۀ سجادیه، قم: دار العلم.
میرزایی، فرامرز و ماشاءالله وحدی، بهار۱۳۸۸، «روابط بینامتنی قرآن با اشعار احمد مطر»، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، س۱۶، ش22، ص۲۹۹ تا ۳۲۲.
نامور مطلق، بهمن، 1390، درآمدی بر بینامتنیت: نظریهها و کاربردها، تهران: انتشارات سخن.
نصیری، علی، 1385، آشنایی با علوم حدیث، چ۵، قم: مرکز انتشارات حوزۀ علمیه.